บ้านไม้สองชั้น เป็นอีกหนึ่งรูปแบบบ้าน ที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ใช้ไม้เป็นวัสดุในการก่อสร้าง ซึ่งทำให้บ้านไม้สองชั้นมีเอกลักษณ์และความสวยงาม นอกจากนั้นยังมีความแข็งแรง ปลอดภัย และอีกหลาย ๆ ข้อดี แต่บ้านไม้สองชั้นก็ยังมีข้อด้อยที่ควรรู้ หากคิดจะซื้อหรือก่อสร้าง รวมทั้งการดูแลรักษา เพื่อยืดอายุบ้านไม้สองชั้นให้มีสภาพดี แม้จะให้ผ่านไปอีกหลายสิบปีก็ยังมีความแข็งแรงและสวยงาม วิลล่าภูเก็ต
บ้านไม้สองชั้น ข้อดี
- บ้านไม้สองชั้นให้ความเป็นธรรมชาติมากกว่าบ้านแบบอื่น ๆ และยังเข้ากับของตกแต่งที่เป็นแนวธรรมชาติได้ดี
- บ้านไม้สองชั้นเข้ากับสภาพอากาศแบบร้อนชื้นของประเทศไทย สามารถถ่ายเทความร้อนได้อย่างรวดเร็ว ต่างจากบ้านแบบอื่น ๆ ทำให้บ้านไม้มักเย็นสบาย ไม่ร้อนอบอ้าว
- บ้านไม้สองชั้นแต่ละหลังมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกัน เนื่องจากเนื้อไม้ที่นำมาใช้ก่อสร้าง ไม่ว่าจะเป็นไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้เต็ง ไม้รัง ไม้แดง ไม้ตะเคียนทอง ไม้ตะแบก หรรือไม้เนื้ออ่อน เช่น ไม้สัก ไม้สน และไม้ยาง ต่างก็มีลวดลายตามธรรมชาติ
- บ้านไม้สองชั้นสร้างได้แม้ขนาดที่ดินจำกัด แม้จะใช้งบประมาณก่อสร้างมากกว่าบ้านไม้ชั้นเดียว บนขนาดที่ดินเท่ากัน แต่ได้พื้นที่ใช้สอย เพิ่มขึ้นอีกเป็นเท่าตัว
- บ้านไม้สองชั้นเหมาะกับครอบครัวขนาดกลาง-ใหญ่ สมาชิกอยู่อาศัยกันหลายคนในบ้านหลังเดียว โดยบ้านไม้สองชั้นสามารถจัดสรรพื้นที่ใช้สอยได้ แบ่งห้องต่าง ๆ ได้อย่างเป็นสัดส่วนทั้งชั้นล่างและชั้นบน
- บ้านไม้สองชั้นมีความแข็งแรง คงทน ขณะเดียวกันก็มีความยืดหยุ่นสูง ดังนั้นหากเกิดแผ่นดินไหว บ้านไม้จะไม่แตกร้าวเหมือนบ้านวัสดุอื่น ๆ
- บ้านไม้สองชั้นมีความปลอดภัย ด้วยความที่ตัวบ้านยกพื้นสูงมากกว่าบ้านไม้ชั้นเดียว หากมองในแง่ความปลอดภัยจากสัตว์เลื้อยคลาน แมลง และโจรผู้ร้าย บ้านไม้สองชั้นสามารถป้องกันได้ดีกว่า
- บ้านไม้สองชั้นก่อสร้างโดยการใช้ไม้ ซึ่งเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่สามารถปลูกทดแทนได้
- บ้านไม้สองชั้นสามารถรื้อไม้นำไปใช้งานอย่างอื่นได้ หรือนำไม้ไปสร้างเป็นบ้านไม้ หลังใหม่อีกหลังได้
- บ้านไม้สองชั้นง่ายต่อการรื้อถอนและปรับปรุงมากกว่าบ้านแบบอื่น ๆ บางหลังสามารถยก-ย้ายไปได้ทั้งหลัง
บ้านไม้สองชั้น ข้อด้อย
- การสร้างหรือซ่อมบำรุงบ้านไม้สองชั้น จะต้องใช้ช่างฝีมือที่มีความเชี่ยวชาญและมีความพิถีพิถันเป็นอย่างมาก มิฉะนั้นอาจจะเสียไม้เนื้อดีและค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงเพิ่มขึ้นกว่าเดิม
- ไม่ว่าจะเป็นบ้านไม้สองชั้น หรือบ้านปูนสองชั้น มีข้อควรระวังในเรื่องของระยะความสูงของเสา และการออกกแบบคานบ้าน เพื่อให้สามารถรับน้ำหนักได้
- ไม้สำหรับใช้สร้างบ้านไม้สองชั้นมักมีราคาค่อนข้างสูง ต้นทุนในการสร้างบ้านไม้หนึ่งหลังขึ้นอยู่กับวัสดุและเนื้อไม้ เช่น บ้านไม้ที่สร้างจากไม้เนื้อดี ไม้เนื้อแข็ง ก็จะมีราคาแพงกว่าบ้านไม้แบบอื่น ๆ
- บ้านไม้สองชั้นอาจจะยืด-หดตามสภาพอากาศดังนั้นอาจจะเกิดปัญหาน้ำรั่วซึมระหว่างช่องว่างของแผ่นไม้ได้
- บ้านไม้สองชั้น มักจะมีเสียงดังเอี๊ยดอ๊าด ที่อาจก่อให้เกิดความรำคาญใจ
- ช่วงอากาศหนาว ภายในบ้านไม้สองชั้นจะเย็นกว่าปกติ เนื่องจากไม้มีช่องลมระบายอากาศ
- บ้านไม้สองชั้นมักจะเจอปัญหาปลวก และแมลงที่มากัดกินเนื้อไม้
- บ้านไม้สองชั้นอาจจะเจอปัญหาไม้บวมน้ำ ไม้ผุ ซึ่งจะต้องปรึกษากับช่างผู้เชี่ยวชาญเพื่อตรวจสอบสภาพก่อนเลือกซื้อบ้านไม้หรือสร้างบ้านไม้
- บ้านไม้สองชั้น ไม่สะดวกในการขึ้น-ลง สำหรับครอบครัวที่มีผู้สูงอายุ ผู้ที่ต้องนั่งวีลแชร์ และเด็กเล็ก เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุได้
- บ้านไม้สองชั้น ในขนย้ายเฟอร์นิเจอร์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น โต๊ะ ตู้ เตียง ต้องยกขึ้น-ลงบันไดจากชั้นล่างขึ้นชั้นบน จึงมีความยุ่งยากกว่าบ้านชั้นเดียว
บ้านไม้สองชั้นการดูแลรักษา
- หากต้องการปรับปรุงบ้านไม้สองชั้น ไม่ว่าจะเป็นการรื้อถอน การขุดลอกทาสีบ้านไม้ใหม่ ควรจะต้องทำให้เสร็จในฤดูร้อน เนื่องจากหากถึงฤดูฝนอาจจะทำให้เนื้อไม้ชื้นได้ 6 วัสดุ เฟอร์นิเจอร์ไม้
- ก่อนจะทาสีบ้านไม้สองชั้น ควรจะป้องกันปลวกและมอดด้วยการใช้น้ำยาป้องกันแมลงกินไม้
- หากสีบ้านไม้สองชั้นรอบนอกหลุดร่อน ให้ขัดสีที่เสียหายออกให้ถึงเนื้อไม้ แล้วไสผิวไม้ให้เรียบก่อนลงสีใหม่ ทาอย่างน้อย 2-3 ชั้น เว้นระยะห่างอย่างน้อย 6 ชั่วโมง
- ควรทาสีบ้านไม้สองชั้นด้วยสีย้อมไม้ที่ออกแบบมาเพื่องานไม้โดยเฉพาะ เพื่อลดการดูดซับและสูญเสียความชื้นในเนื้อไม้
- บ้านไม้สองชั้นในส่วนที่อยู่กลางแจ้งหรือส่วนที่ต้องตากแดดตากฝน ควรเลือกไม้เนื้อแข็ง เช่น ไม้สัก ไม้แดง ไม้ประดู่ เพราะแมลงกินไม้ไม่ชอบ
- ควรจะขัดผิวและทาสีบ้านไม้ภายนอกด้วยสีย้อมไม้สำหรับนอกบ้านทุก 3 ปี เพื่อช่วยยืดอายุการใช้งาน
- หากต้องการทำความสะอาดบ้านไม้สองชั้นในส่วนที่เคลือบผิวแล้ว ให้ใช้ผ้าชุบน้ำหรือผ้าชุบน้ำยาทำความสะอาดแบบอ่อน ๆ ในการเช็ดคราบสิ่งสกปรกออก
- ควรตรวจเช็กเนื้อไม้ของบ้านไม้สองชั้นทุก 4 เดือน หรือตามที่ช่างผู้เชี่ยวชาญแนะนำ
การรีโนเวท บ้านไม้สองชั้น
หากจะรีโนเวทบ้านไม้สองชั้น มีหลายจุดที่ต้องตรวจเช็กก่อน โดยเฉพาะจุดต่าง ๆ เหล่านี้
- ประตู หน้าต่าง ปัญหาที่พบคือมีการเปิด-ปิด ใช้งานบ่อย หากโดนฝนบ่อย ๆ อาจเกิดการเปียกชื้น
- พื้น-ผนังบ้าน ปัญหาที่พบคือมีรอยขีดข่วนต่าง ๆ จากการลากเฟอร์นิเจอร์ รอยขีดข่วนจากสัตว์เลี้ยง
- ระเบียงบ้านหรือชานบ้าน ปัญหาที่พบคือเนื้อไม้ซีดหรือผุพัง เนื่องจากเป็นจุดที่โดนแดด ลม ฝน มากกว่าจุดอื่น
- เนื้อไม้ ปัญหาที่พบคือโดนปลวกกิน ทำลายเนื้อไม้ให้เกิดความเสียหาย ภูเก็ต
- เฟอร์นิเจอร์ไม้ ปัญหาที่พบคือโดนน้ำเวลาทำความสะอาดบ้าน ทำให้ไม้เกิดความชื้น น้ำซึมเข้าเนื้อไม้
ประตู หน้าต่าง หากไม้บวมชื้นเสียหาย ทำให้การเปิด-ปิดประตู หน้าต่างทำได้ยาก ให้ไสบริเวณที่บวมออกไป และทาสีน้ำมันทาไม้ทับอีกชั้น ถ้ามีความเสียหายมาก ให้เอาออกและเปลี่ยนแผ่นใหม่
พื้น–ผนังบ้าน ควรตรวจเช็กความลึกและขนาดรอยขีดข่วน หากรอยไม่ลึกมาก สามารถซ่อมได้ด้วยปากเกอร์ย้อมสี รอยลึกปานกลาง ใช้แท่งขี้ผึ้งสีที่ใกล้เคียงกับพื้นไม้ รอยลึกมากซ่อมด้วยสีโป๊วไม้และปาดให้เรียบไปกับผิวหน้าพื้นไม้ หรือขัดพื้นและเคลือบผิวใหม่ ในกรณีที่มีรอยข่วนจำนวนมาก
ระเบียงบ้านหรือชานบ้าน เป็นจุดที่โดนแดด ลม ฝน อาจทำให้ไม้เสียหาย ไม้ซีดหรือไม้ผุพังได้ สามารถทาสีน้ำมันหรือสีพลาสติก เพื่อเป็นการดูแลเนื้อไม้ และทำให้เนื้อไม้มีสีที่เด่นชัด สวยงาม
เนื้อไม้ ควรตรวจเช็กเนื้อไม้ทุก ๆ 4 เดือน เพื่อเป็นการป้องกันปลวก และใช้น้ำยาเคลือบเนื้อไม้ เพื่อให้อายุไม้ยาวนาน ลดปัญหาเนื้อเสียหาย
เฟอร์นิเจอร์ไม้ ควรทาน้ำยาเคลือบผิวไม้ ป้องกันไม่ให้น้ำซึมเข้าเนื้อไม้ หากผุพัง เสียหายมาก ควรเปลี่ยนเฟอร์นิเจอร์ใหม่ รอยร้าวบนผนังบ้าน
จะเห็นได้ว่าบ้านไม้สองชั้นนั้นมีข้อดีมากมาย แต่ก็มีข้อด้อย รวมทั้งในการบำรุงรักษาก็มีหลายจุดที่ต้องตรวจเช็กเป็นประจำ เพื่อป้องกันความเสียหาย แต่ด้วยเสน่ห์ของงานไม้ที่ชวนหลงใหล ความมีเอกลักษณ์และความสวยงาม แตกต่างจากการใช้วัสดุอื่น ๆ ก็ทำให้บ้านไม้สองชั้นได้รับความนิยมไม่เสื่อมคลายมาจนถึงปัจจุบัน